Ер юзида вақт тезлашди — олимлар хулосаси

Бутунроссия физика-техника ва радиотехника ўлчовлари илмий-тадқиқот институти вақт, частота ва Ернинг айланиш параметрларини аниқлаш бўйича давлат хизмати берган маълумотга кўра, 2021 йил — Ер айланишининг тезлашиши туфайли 2020 йилга нисбатан қисқароқ бўлади.

Тадқиқотлар натижаси ўлароқ, ўтган бир йил давомида тезлашган 28 кун аниқланган, масалан 19 июлда кун одатдагидан қисқа, яъни 1,4 миллисекундга қисқарган. Олимлар Ер айланишининг тезлашиши туфайли йил давомийлигини баъзан бир сонияга қисқартириши мумкинлигини истисно этмайдилар, чунки кундузги ёруғлик атом соати билан ўлчанган универсал вақтни босиб ўтишни бошлаган эди.

Сўнгги ўн йилликларда «айланма» кун узоқроқ бўлган. Шунинг учун бир ярим йилда УТC (Умумжаҳоннинг келишилган вақти) вақт ўлчовига қўшимча сония қўшиши керак эди. Аммо сўнгги тўрт йилда куннинг узунлиги, яъни Ернинг айланиши билан белгиланадиган вақт ўлчови атом кунининг давомийлигига деярли тенг бўлгани боис УТC вақт ўлчовига сакраш сониясини киритиш талаб қилинмади. Агар Ер айланишининг тезлашиши бир хил темпда давом этса, энди аксинча УТC шкаласига сония қўшиш керак эмас, балки айириш керак бўлади.

1972 йилдан бери ҳар хил йилларда кундузги соатни тўғрилаш учун жами 27 сония қўшилди. Биринчи марта бундай «сакраш» секундига 1972 йил 1 июлда, охирги марта эса 2016 йил 31 декабрга ўтар кечаси, 2017 йил 1 январга қўшилган эди.